Digital detox op de werkplek: weer grip krijgen op tijd

Tijd doorbrengen achter een scherm is de norm geworden in ons dagelijks leven. Van e-mails op het werk tot sociale netwerken, een dergelijk intensief gebruik van digitale technologie heeft grote gevolgen.

Hoewel technologie ons leven ontegenzeggelijk op veel manieren gemakkelijker heeft gemaakt, kan het ook gevolgen hebben voor onze gezondheid.

Het is in deze context dat het concept van “digital detox” zijn volle betekenis krijgt.

Tijdsbesteding online

In het digitale tijdperk is technologie alomtegenwoordig in ons dagelijks leven. Van smartphones tot computers, we gebruiken het voor werk, communicatie, entertainment en zelfs basistaken zoals winkelen.

We leven in een ultraverbonden wereld waar meldingen en virtuele vergaderingen onze dagen bepalen.

Het is niet zozeer de tijd die we achter een scherm doorbrengen voor het werk dat het probleem is, maar het geheel van al onze digitale interacties.

Waarom is dit een probleem?

Onze verslaving aan schermen heeft ongewenste neveneffecten. Het veroorzaakt een overdaad aan informatie voor hersenen die niet ontworpen zijn om constant gestimuleerd te worden. Het is ook verantwoordelijk voor een cognitieve overbelasting die onze concentratie, welzijn en productiviteit beïnvloedt.

Te veel tijd doorbrengen achter een scherm kan leiden tot burn-out, stress, angst, FOMO (fear of missing out) en slaapstoornissen.

De invloed van beeldschermgebruik op onze hormonen

• Langdurige blootstelling aan beeldschermen verstoort onze hormoonhuishouding, met name door de invloed van blauw licht op de melatonine productie. Dit hormoon, dat essentieel is voor het reguleren van de slaap, wordt geremd door het kunstlicht van beeldschermen, waardoor het begin van de slaap wordt vertraagd en de kwaliteit van de rust afneemt.

• Verstoorde slaap leidt tot verstoring van andere hormonen zoals cortisol, het stresshormoon, dat langer verhoogd blijft en bijdraagt aan een gevoel van chronische vermoeidheid en een lagere weerstand tegen stress.

• Overmatig schermgebruik beïnvloedt ook de productie van dopamine, de neurotransmitter die geassocieerd wordt met plezier en motivatie. Meldingen, korte video’s en sociale netwerken activeren voortdurend ons beloningssysteem waardoor er regelmatig dopamine vrijkomt. Op lange termijn vermindert deze overprikkeling ons vermogen om plezier te beleven in eenvoudigere activiteiten en bevordert het een vorm van afhankelijkheid.

• Tot slot kan langdurige blootstelling aan digitale stress de productie van testosteron en oxytocine beïnvloeden, twee hormonen die essentieel zijn voor welzijn en sociale interactie. Constante aanwezigheid achter een scherm, vooral in een werkcontext, kan menselijke uitwisselingen beperken en de productie van oxytocine, het sociale bindingshormoon, verminderen. Dit vergroot gevoelens van isolatie en heeft een negatieve invloed op de stemming en motivatie.

Dit is waar digital detox van pas komt

Tijdens een digital detox koppelen we ons tijdelijk los. In de huidige maatschappij wordt deze detox steeds belangrijker, aldus onderzoeker op het gebied van digitale gezondheid Rachael Kent.

Meer en meer mensen verliezen hun mentale gezondheid als gevolg van hun buitensporige digitale consumptie.

Een digital detox helpt je de balans te vinden die je nodig hebt tegen de onrust en sociale druk van app-reacties, e-mails en sociale media-updates.

Waarom is digital detox op de werkplek zo relevant ?

Het moderne beroepsleven steunt in grote mate op digitale hulpmiddelen, die een must zijn voor de meeste professionele functies. Maar hun alomtegenwoordigheid kan uiteindelijk de dagelijkse creativiteit en efficiëntie belemmeren. Contraproductief!

Volgens een onderzoek van de Universiteit van Californië duurt het gemiddeld 23 minuten om weer geconcentreerd te raken na een melding-gerelateerde onderbreking. Een indrukwekkend cijfer dat alleen al illustreert in welke mate de “elektronische leiband” beheerst moet worden om efficiënt werk voor de teams van het bedrijf te garanderen.

Een ander onderzoek, uitgevoerd door de Internationale Arbeidsorganisatie in 2022, onthulde dat 40% van de werknemers een verhoogde druk voelt als gevolg van de digitalisering van hun dagelijkse taken. 56% van de werknemers zegt dat ze zich door informatieoverbelasting niet goed kunnen concentreren.

Het is een onderwerp dat managers van bedrijven ernstig moeten nemen om zowel het welzijn van hun teams, en dus een lager ziekteverzuim, als hun efficiëntie te garanderen.

Wetenschappelijk bewezen voordelen van digital detox op de werkplek

Onderzoek heeft aangetoond dat het beperken van de blootstelling aan schermen en digitale afleidingen het welzijn en de efficiëntie op het werk kan verbeteren.

• Verbeterde concentratie en productiviteit: het onderzoek “Digital Detox – Mitigating Digital Overuse in Times of Remote Work and Social Isolation” toont aan dat een digital detox fysiologische stress helpt verminderen en de tevredenheid en mentale gezondheid van werknemers verbetert.

• Minder stress en angst: volgens een publicatie van SiL multimedia heeft digitaal detoxen talloze voordelen voor het mentale en fysieke evenwicht, waaronder vermindering van stress en angst. Door de verbinding met het scherm te verbreken, kunnen mensen weer rustig worden en opnieuw contact maken met zichzelf en hun omgeving.

• Verbeterde slaapkwaliteit: Dezelfde bron wijst erop dat digital detox de slaapkwaliteit verbetert. Het verminderen van de tijd achter schermen, vooral voor het slapengaan, bevordert een meer rustige, herstellende slaap.

• Verhoogde creativiteit en probleemoplossende vaardigheden: hoewel specifiek onderzoek over dit onderwerp beperkt is, suggereert men dat schermvrije pauzes reflectie en innovatie aanmoedigen.

Hoe kunnen bedrijven hun medewerkers helpen?

Als werkgevers graag een uitgerust, geconcentreerd, productiever en creatiever team willen, kunnen ze op een aantal manieren helpen.

Hier zijn enkele richtlijnen voor het implementeren van een cultuur van ontkoppeling, aanpasbaar aan de grootte en de sector van activiteit:

• Leading by example: leiders bepalen de cultuur van de organisatie en stellen vaak een voorbeeld voor anderen. Door bijvoorbeeld geen e-mails te versturen buiten werktijd en door te praten over de voordelen van technologische vrije tijd, beïnvloeden ze gezonder gedrag.

• Creëer schermvrije momenten: stimuleer vergaderingen zonder computers

• Plan gedurende de dag “technologievrije” pauzes in voor teamactiviteiten. Denk hierbij aan wandelvergaderingen, stretching, een yogales of sociale bijeenkomsten. Organiseer evenementen die face-to-face interactie stimuleren, zoals teamlunches of buitenactiviteiten.

• Meldingen beperken: maak werknemers bewust van hoe ze meldingen moeten beheren, hoe ze prioriteit kunnen geven aan urgenties en meer gestructureerde werkmethoden die dit mogelijk maken, zoals de beroemde Pomodoro techniek.

• Creëer ontspanningsruimtes zonder beeldschermen: zorg voor rustruimtes waar werknemers hun batterijen kunnen opladen zonder digitale stimulatie.

• Stimuleer flexibele werkafspraken: stel werknemers in staat om hun tijd te beheren door hen te helpen hun eigen “ontkoppelingsmomenten” te creëren.

• Verken de apps die beschikbaar zijn om schermtijd te controleren.

• Organiseer sensibiliserende workshops: bied workshops aan over aandachtsbeheer en het beheersen van digitale hulpmiddelen. Benadruk de voordelen van een digital detox.

Bedrijven die het voorbeeld geven

Sommige bedrijven implementeren al met succes digital detox initiatieven:

– Volkswagen sluit zijn e-mailservers na sluitingstijd af om zijn werknemers aan te moedigen zich los te koppelen.

– BMW hanteert een soortgelijk beleid en beperkt e-mails na kantoortijd.

– France Télécom (Orange) heeft een verbrekingshandvest geïntroduceerd om een beter beheer van digitale hulpmiddelen aan te moedigen.

“We have to be flexible enough to evolve with the technology but choose how to use it right. Fire was a great discovery to cook our food, but we had to learn it could hurt and kill as well,”

Dr. Michael Rich

Tot slot…

Digital detox is geen strijd tegen technologie, die zeker onmisbaar is in deze tijd, maar een heroriëntatie naar een bewuster en heilzamer gebruik ervan.

Beter beheer van digitale relaties betekent een betere levenskwaliteit en een grotere efficiëntie.

Door ontkoppelingstechnieken te integreren, verbeteren bedrijven niet alleen de mentale gezondheid en het welzijn van hun werknemers, maar stimuleren ze ook hun productiviteit en creativiteit.

Het is een win-winsituatie, en niet zo moeilijk als het op het eerste gezicht lijkt. Onze workshop over dit onderwerp biedt je team een aantal zeer eenvoudige technieken om hun connectietijd beter te beheren, aangepast aan hun dagelijkse realiteit.

Klaar om uw medewerkers te helpen?

Neem contact met ons op!

We bespreken graag samen

hoe u uw teams kunt verwennen.